İzmir Büyükşehir Belediyesi yağmur suyu hasadı çalışmasını genişleterek, kuraklıkla mücadele amacıyla Türkiye'de ilk kez "Sünger Kent İzmir" projesini yaşama geçirecek. Projeyle beş yıllık süreçte, çatılara düşen yağmur suyunun hasat edilmesi, bilimsel yöntemlerle yer altında depolanıp, temizlenerek yeniden kullanıma verilmesi hedefleniyor.

İzmir Büyükşehir Belediye'since gerçekleştirilecek "Sünger Kent İzmir" projesinin tanıtım toplantısı, Tarihi Havagazı Fabrikası Gençlik Yerleşkesi’nde yapıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, yağmur suyu depoları ve yağmur bahçesi uygulamasına yurttaşların da katılabileceğini söyleyerek “Gelin Sünger Kent projesini beraber yapalım. Hep birlikte İzmir’in geleceğini inşa edelim” dedi.

İzmir’i Türkiye’nin ilk sünger kenti yapacak projeye ilişkin bilgi veren Tunç Soyer, doğru ve yanlış şehirleşme örneklerinden söz ettiği konuşmasında “Kentler gezegenimizdeki yaşam enerjisini kullanarak kendine gıda, elektrik, eşya ve hammadde üretiyor. Bunun karşılığında geriye sadece plastik atık, karbondioksit, savaş ve yoksulluk veriyor. Şehirler ve ekosistem arasındaki bu yıkıcı ilişkinin sürdürülemez olduğunu uzun zamandır çok iyi biliyoruz” dedi.

İzmir’de bu yıkıcı ilişkiyi ortadan kaldırmak için üç yıldır çok ciddi adımlar attıklarını belirten Soyer, “Dünyamızı iyileştirmenin yegane yolu şehirlerden geçiyor. Kentsel nüfus oranı bugün itibarıyla yüzde 55’i geçti ve 2050’de bunun yüzde 68, 70’lere varması öngörülüyor. Yani çok net olarak görüyoruz ki; geleceğin dünyası şehirler dünyası olacak. İşte bu yüzden, bu gezegende yaşamakla ilgili ne derdimiz varsa bunun çözümünü şehirlerde üretmek zorundayız. Bunu da başarmanın tek bir yolu var. Şehirleri doğanın döngülerinin bir parçası haline getirmek. Bu dünyadaki varlığımızı sürdürmek konusunda samimiysek, başka bir şehirciliğin mümkün olduğuna inanmak ve bu yönde de cesur, kararlı adımlar atmak mecburiyetindeyiz. İşte İzmir’de bunu yapmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

Yaklaşık iki yıl önce 11 Büyükşehir Belediye Başkanı ile İzmir’de “Kentlerde Sürdürülebilir Su Politikaları Zirvesi” düzenlediklerini anımsatan Soyer, bu zirvede yayınlanan manifesto metninin beş temel ilkesinden birinin ‘Doğanın su döngüsünü koruyacağız’ olduğunu söyledi.

Soyer, "Ne yazık ki kentlerimizde 60 yılı aşkın süredir, sonuçları üzerinde hiç düşünülmeden doğanın su döngüsü yok edilmiş. Beton odaklı büyüme nedeniyle suyu geçirmeyen sert yüzeyler her yeri kaplamış. Toprakla suyun arasına adeta yapay bir kabuk serilmiş. Yeraltına süzülemeyen ve bu yüzden kent içinde serbest akışa geçen suyu tahliye etmek için çok yüksek maliyetli yağmur suyu kanalları yapılmak istenmiş. Fakat ekonomik nedenlerle İzmir gibi birçok kentte bu süreç tamamlanamamış. Yanlış yapılaşmaya iklim krizi de eklendiğinde karşımızdaki sorun her gün daha da büyümüş. Bu yüzden suyun yıkıcı gücüne dünyada ve İzmir’de artık daha sık tanıklık ediyoruz. 2019 ve 2021 Şubat’ta tam 3 bin 600 noktada taşkın ve su baskınları yaşadık. Sel ve taşkınları önlemek ve aynı zamanda İzmir Körfezi’ni temizlemek için 2019’dan bu yana şehrimizin yağmur suyu kanalı altyapısını tamamlamak için büyük yatırımlar yapıyoruz. Bugünse yağmur sularının yönetiminde devrim diyebileceğimiz yepyeni bir dönemi başlatıyoruz. O yüzden çok heyecanlıyız. Bu dönüşümü, sürdürülebilir yağmursuyu yönetimini amaçlayan Sünger Kent İzmir projemiz ile gerçekleştireceğiz” dedi.

Hedef İzmir’i beş yıl içinde sünger kente dönüştürmek

Projenin planlanması ve teknik altyapısını oluşturmak amacıyla "Su Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi" kurduklarını anlatan Soyer, çok farklı uzmanlardan oluşan bu birimin bir buçuk yıl süren bir çalışma ile İzmir’e özgü bir program oluşturduğunu söyledi. "Program kapsamında Türkiye’nin ilk sünger kent yönetmeliğini Büyükşehir Belediye meclisimizden Ekim ayında geçirmiştik" diyen Soyer, sözlerini şöyle sürdürdü: "Arkadaşlarımız kent içinde sünger kent uygulamalarını yaygınlaştırmak amacıyla kapsamlı bir teknik uygulama kılavuzu da hazırladı. Bunu ilçelerimizle de paylaşacak ve ilçelerimizin de benzer uygulamaları hayata geçirmesini mümkün kılacağız. Öte yandan İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü akademisyenleri ve Hollandalı HNS şirketi ile Bostanlı ve Poligon derelerinin sünger kent konsepti planlama çalışmalarını bir hayli yol alarak sonuçlandırmak üzereyiz. Hedefimiz, İzmir’i beş yıl içerisinde bir sünger şehir haline getirmek. Böylelikle kent içindeki yağmur suyunun akışını beş yılda yüzde 70 oranında azaltmayı hedefliyoruz.”

5 bin binaya 5 bin yağmur suyu deposu hediye edilecek

Sünger Kent İzmir projesinin en önemli özelliklerinden birinin İzmir’de yaşayan tüm vatandaşların katılımını esas alması olduğunu belirten Tunç Soyer, “Projemizin iki kapsamlı uygulamasını vatandaşlarımızla birlikte gerçekleştireceğiz. Bunlardan ilki yağmur suyu hasadı" dedi. "Kentimize düşen yağmuru değerlendirip yeniden doğal su döngüsüne iade edeceğiz. Yağmur suyu hasadına yönelik bir teşvik sistemi uygulayarak 5 bin binaya 5 bin yağmur suyu deposunu biz hediye edeceğiz" diyen Soyer "Bu uygulamayı da hemen şimdi bugün itibariyle başlatıyoruz. Kentimiz çatılarına düşen su miktarı, en büyük içme suyu kaynağımız Tahtalı Barajı’nda her yıl biriken sudan daha fazla. Yani şehrimize düşen yağmur ne yazık ki boşa akıp gidiyor, kirleniyor, taşkınlar ve su baskınlarına neden oluyor. Beş bin yağmur suyu deposu ile hem su tasarrufu yapacağız hem körfezin temizlenmesine katkı vermiş olacağız aynı zamanda taşkınları ve su baskınlarını önlenmesine destek olacağız” dedi.

10 bin yağmur bahçesi kampanyası başlıyor

Projeyle yapılacak ikinci çalışmanın ise “İzmir’e 10 bin yağmur bahçesi” kampanyası olduğunu kaydeden Tunç Soyer, “Yağmur bahçeleri için başvuruda bulunacak 10 bin vatandaşımıza yapacağı yağmur bahçesinde ekeceği bitkileri biz vereceğiz. Bu uygulamayı da bugün itibariyle başlatıyoruz. İzmir’de oluşturacağımız her bir yağmur bahçesiyle sokaklarımıza, caddelerimize düşen ve kanalizasyon sistemimize giden yağmur sularını engellemiş olacağız ve taşkınlardan korumuş olacağız, sularımızı temizleyecek ve böylece yeniden doğaya kazandıracağız. Sünger Kent İzmir ile bu iki uygulamanın dışında kentsel ve kırsal alanda aşama aşama birçok pilot projeyi hayata geçireceğiz. İzmir, mavi ve yeşil bir altyapıya kavuşacak. İzmir’in caddeleri, sokakları, çatıları ve bahçelerine su yeniden toprakla buluşmak üzere akacak” bilgisini paylaştı.

İzmir’e özgü modelleme yapıldı

Toplantıda İzmir Büyükşehir Belediyesi Başkan Danışmanı, jeoloji mühendisi Alim Murathan da proje hakkında teknik bilgi verdi. Sünger Kent projesiyle İzmir’e özgü bir modelleme yapıldığını belirten Alim Murathan, baskın ile taşkınların önlenmesi için yapılacakları anlattı.

Bu çalışmayla İzmir Büyükşehir Belediyesi, yağmur suyunu toplayacak ev ve iş yerlerine destek olma kararı da aldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi sistem kurulumu için başvuru yapılan ilk 5 bin bina için teşvik amacıyla yağmur suyu deposu verecek. Sisteme dahil olmak isteyen İzmirliler buradan başvurabilir.
https://sungerkent.izmir.bel.tr