Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği 2023 yılını 12,4 milyar dolarlık ihracatla tamamlarken, 2024 yılı hedefini 14 milyar dolar olarak açıkladı. Birlik Başkan Yardımcısı Haluk Tezcan Türkiye'nin un ihracatında dünya lideri olduğunu söyledi.

Türkiye’nin gıda ürünleri ihracatının yüzde 48’ini tek başına gerçekleştiren hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörü temsilcileri Ege İhracatçı Birlikleri'nde düzenledikleri basın toplantısında Türkiye genelinde ihracatın ikiye, Ege Bölgesi’nde üçe katlandığını belirtti.

“İhracat Değerlendirme Basın Toplantısı”nda Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Muhammet Öztürk, Başkan Yardımcıları Moiz Hemsi ve Haluk Tezcan
değerlendirmelerde bulundu.

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, 2024 yılında Ege Bölgesi ihracatını 1,2 milyar dolara çıkartmak için yoğun bir pazarlama takvimi oluşturduklarını söyledi. Öztürk, “10 senede iki kat artış, bu süre zarfında yaşanan siyasi ve ekonomik koşullar göz önüne alındığında sektörümüzün başarısının ciddi göstergesi niteliğindedir. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz ise 10 sene içerisinde ihracatını 360 milyon dolardan 1 milyar 68 milyon dolara çıkararak üç kat artışa imza attı. EİB çatısı altındaki 12 ihracatçı birliği arasında ihracat sıralamasında bundan 10 sene önce 8. sırada iken, günümüzde 5. sıraya yükselmiş durumdayız” dedi.

Ege evcil hayvan mamaları ihracatında lider

En çok ihracat yapılan alt sektörün 476 milyon dolarla bitkisel yağ sektörü olduğunu anlatan Öztürk şu bilgileri paylaştı:

"İhracatını yüzde 32 artıran küspeler, hayvan yemleri ve evcil hayvan mamaları sektörü 162,5 milyon dolarlık ihracatla ikinci sıraya adını yazdırdı. Bu sektörümüz 10 yıllık dönemde yüzde 2 bin 428’lik rekor bir artışa imza attı. Evcil hayvan mamaları sektöründe Türkiye geneli ihracatın yüzde 60’ını Ege Bölgesi’nden yapmamız ayrı bir gurur kaynağımız oldu. Cari açık verdiğimiz bu sektörde son yıllarda hız kazanan yaş mama yatırımlarının devreye girmesiyle sektörde verdiğimiz cari açığı en kısa sürede kapatacağımızı düşünüyoruz. Birliğimiz bünyesinden en çok ihracat yaptığımız üçüncü alt sektörümüz ise geçen seneye göre değer olarak yüzde 4 bin 592 artış gösteren, 93,2 milyon dolar ihracat rakamına ulaşan hububat sektörü olmuştur. Hububat alt sektörümüzdeki artışın en önemli kaynağı mısırdır.”

Sektörde geçtiğimiz yıl yağlı tohumlar sektörü 84,3 milyon dolar, çikolatalı şekercilik mamulleri 83,3 milyon dolar ihracat yaptı. Hububattan mamul ürünler 50 milyon dolar; gıda müstahzarları 49 milyon dolar, değirmencilik ürünleri 26,1 milyon dolar, baharatlar 25 milyon dolar, şekercilik mamulleri 12,1 milyon dolar, bakliyatlar ise 1,6 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi.

Cezayir birinci sırada

Ege’de Bölgesi'nde Cezayir 102,3 milyon dolarlık ihracatla ilk sırada yer alırken, , Türkiye genelinde Irak en çok ihracat yapılan ülkeler oldu. Cezayir’i 77,8 milyon dolar ile Rusya, 74,5 milyon dolar ile Libya, 69 milyon dolar ile İran ve 62 milyon dolar ile Cibuti izledi. Türkiye geneli ise hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatında ilk beş ülke Irak, ABD, İran, Suriye ve İtalya oldu. Türkiye genelinde ihracat yapılan ülke sayısı 219’a ulaştı.

URGE ve Turquality Projeleri sürüyor

2024 yılında da Türkiye Gıda İhracatçıları (TGİ) olarak pazarlama faaliyetlerinin süreceğine değinen Muhammet Öztürk, bu yıl içinde Gulfood Dubai, Foodex Japan, Summer Fancy Food, World Food Moscow, Sial Paris fuarlarına katılacaklarını belirtti.

Öztürk konuşmasında birlik bünyesinde altı gıda birliği paydaşlığında gerçekleştirilen “Turkish Tastes” isimli ABD Turquality projelerinin başarıyla sürdüğünü kaydetti. Yıl içinde ayrıca “Gıdada Sürdürülebilirlik UR-GE Projesi” ile “Şekerleme ve Pastacılık Ürünleri Turquality Projesi”ni ve “Bulgur Ürünü Turquality Projesi”ni gerçekleştirmeyi planladıklarını anlattı.

Bizim gözbebeğimiz

Değerlendirme toplantısında konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, "Şu an Ege İhracatçı Birlikleri içinde en karışık birlik Hububat. Alt sektörler çok fazla ve herkese dokunmak zorundalar. Herkesin derdi ayrı. Biz alt sektörleri teker teker ayırıp en azından ikisini bir başlıkta gruplandırmak istiyoruz. Hizmeti firmanın ayaklarına götürebilmek için sektöre daha fazla hizmet vermeye çalışacağız. Türkiye'de tarım ve savunma sanayi ihracatı en çok artıran sektörlerden biri. Gözbebeğimiz bizim. Arada yasaklar geliyor ve sektörde dalgalanmalar yaşanıyor. Umarım bundan sonra yasaklar gelmez. Dünyadaki gıda ihtiyacı nedeniyle pazar iyi olsa da çetin bir sektör" dedi.

Buğdayda Ukrayna'ya bağlı değiliz

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Haluk Tezcan da Türkiye'nin un ihracatında dünya lideri olduğunu söyledi. Sekiz milyar insana bir şekilde dokunduklarını kaydeden Tezcan, bu liderliğin bizlere yakıştığını belirtti. Konuşmasında Ukrayna - Rusya tahıl koridoru konusuna da değinen Tezcan sözlerini şöyle sürdürdü:

"Geçen yıl Ukrayna- Rusya tahıl koridoru Türkiye açısından son derece güzel bir fırsat oldu. Sayın Cumhurbaşkanımızın da girişimleriyle Türkiye'nin bu anlamı dünyada da kabul gördü. Birçok ihracat pazarımızda da ciddi bir artış sergiledik. 2022-2023 karşılaştırmasında yaklaşık yüzde 33, ihracatta büyüdük. Biz Türkiye olarak kendi kendine yetebilen bir ülkeyiz. Bu anlamda buğday üretimimizde herhangi bir sıkıntımız yok. Ama dünyaya dendiği zaman burada başka konular belirebiliyor. Biz kendimiz için ekelim katma değeri daha yüksek ürünleri de yurtdışından ithal edelim konusu doğru geliyor. Ukrayna'nın ve Rusya'nın içinde bulunmuş olduğu bir savaş ortamı bize şu anda olumlu olarak yansıyor ve Türkiye olarak oradan ciddi miktarda buğday ithal ederek dünya pazarında da çok ciddi miktarda un ihracatı gerçekleştiriyoruz."

Kendi buğdayımızla un ihraç etmeyi hayal ettiklerini de belirten Tezcan, yapay zekayla tarlanın çok farklılaştığını, özellikle kırsal kesimde yaşayan nüfusun eski ezberleri bozduğunu ve yeni ezberler başladığını da söyledi.

Türkiye’nin gıda konusunda üzerine düşeni çok güzel yerine getirdiğinin altını çizen Tezcan, “Türk insanı da bu konuda gerçekten dünyanın istemiş olduğu ürünleri üretme konusunda reçete bazında başarıyı elde ediyor. Bunun için de siyasilerimizin de bizi temsil eden o ekibin de dünya pazarlarında olabilmemiz için ikili anlaşmalarda o ülkelerin sofralarında o ürünleri verebilmemiz için çok önem arz ediyor. Biz Ukrayna'ya bağlı değiliz. Dolayısıyla bizim için Ukrayna olursa tabii daha rekabetimiz artarak daha pazarlık gücümüz artarak devam edebilir. Ama biz dünyanın birçok ülkesinden buğday alıp un ihraç edebilecek potansiyele sahibiz" diye konuştu.