Kentin sanat yaşamına yeni bir soluk getirmesi beklenen müzenin açılışı gün sayıyor

Alsancak’ta kapılarını açmaya hazırlanan "Yaşar Müzesi"nde geri sayım başladı. Haziran ayında Türkiye'nin en önemli müzelerinden biri olan Troya Müzesi'nin eski müdürü Rıdvan Gölcük'ün görev aldığı müzenin yıl sonunda kapılarını açması bekleniyor. Sosyal medya üzerinden bilgiler paylaşılan müzenin, adeta bir müzeler adasına dönen Alsancak yöresinin önemli kültür duraklarından biri olması öngörülüyor. 

Yaklaşık 6 bin metrekarelik kapalı alana sahip Yaşar Müzesi binasında 2 bin 600 metrekarelik sergi alanı, 350 kişilik konferans salonu, çok amaçlı salon, çalıştay ve atölye alanları, yönetim bölümü ve idari ofisler, kafeterya ve satış birimleri bulunuyor. Müze, kente sanatın kalbinin attığı, yaratıcılığın ve kültürel belleğin buluştuğu yeni bir merkez kazandırmayı hedefliyor. 

Türkiye'nin ilk özel resim müzesi olarak 1985 yılında sanatseverlere kapılarını açan Selçuk Yaşar Resim Müzesi de 40. yılında "Yaşar Müzesi" adıyla kentin sanat yaşamına farklı bir soluk katmaya hazırlanıyor. DYO Resim Yarışması koleksiyonu bundan böyle Yaşar Müzesi’nde görülebilecek. 

1967 yılından bu yana düzenlenen DYO Resim Yarışması, ülkemizin en uzun soluklu resim yarışmalarından ve Türkiye’de çağdaş resmin nabzını tutan en önemli sanat platformlarından biri. Yüzlerce sanatçının eserleriyle zenginleşen bu koleksiyon, artık Yaşar Müzesi’nde kalıcı olarak sergilenecek. 

Müzenin koleksiyonları

İzmir'de sayısı 23'e ulaşan özel müzelerden biri olan Yaşar Müzesi'nde "Arkeoloji Koleksiyonu: “Toprağın Hafızası” ise Neolitik Dönem’den Selçuklu’ya kadar uzanan seçkin eserleri içeriyor. Bu bölüm, Prof. Dr. Münir Ekonomi Koleksiyonu’yla daha da zenginleşiyor. Anadolu’nun binlerce yıllık tarihini günümüze taşıyan eserler, ziyaretçileri zamanda yolculuğa çıkaracak şekilde sunuluyor.

Müzenin dikkat çeken bir başka bölümü ise "Kilim Koleksiyonu". Anadolu’nun farklı dönemlerinden ve bölgelerinden derlenen kilimler, yalnızca dokuma sanatının değil, toplumsal hafızanın da eşsiz örnekleri olarak müzede sergilenecek.

İzmir’in kültür haritasında yeni bir durak olmaya hazırlanan "Yaşar Müzesi" İzmir’in sanat yaşamının da yeniden şekillenmesine katkılı olacak. 

Ülkemizin kültürel mirasına yönelik çalışmalarıyla bilinen Yaşar Eğitim Kültür Vakfı'nın arkeolojik kazı alanlarına sponsorluğu 1998 yılından bu yana sürüyor. Vakıf Aydın’ın Sultanhisar ilçesindeki Nysa Antik Kenti kazıları, Eski Smyrna Kenti kazıları, Konya Çatalhöyük kazılarına da katkılı oluyor. Bu alanlara 2024 yılında Bartın/Amastris kazıları da eklenmiş durumda.

***

Rıdvan Gölcük: Troya Müzesi'nden İzmir'e transfer

2025 yılı sonunda açılacağı belirtilen Yaşar Müzesi'nin yönetimine Haziran ayında ülkemizin müzecilik alanında uluslararası başarılara imza atan önemli isimlerinden birisi, Çanakkale'deki Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük getirildi. Homeros'un İlyada eserine konu olan Troya'nın dünyaca ünlü müzesinden, Homeros'un doğduğu İzmir’e, Yaşar Müzesi'ne transfer olan Rıdvan Gölcük'ün aktif meslek yaşamını Yaşar Müzesi'nde de sürdürmesi bekleniyor.

Sadece ülkemizin değil dünyanın en önemli çağdaş arkeoloji müzelerinden biri olan Troya Müzesi 2018 yılında ziyaretçilere kapılarını açmış, 2019 yılında Rıdvan Gölcük müze müdürü olarak göreve başlamış. 2019 yılında Time Dergisi müzeyi "Dünyada görülmesi gereken 100 müzeden biri" listesine almış. Troya Müzesi 2020 yılında Avrupa Yılın Müzesi Özel Takdir Ödülü'nü, 2020-2021 yılında Avrupa Müze Akademisi Özel Ödülü'nü kazanmış.

Müze araştırmacısı ve arkeolog Rıdvan Gölcük Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun olmuş. 2007 yılında Muğla Müze Müdürlüğü'ne müze araştırmacısı olarak atanan Gölcük, 2009 yılında Kocaeli Müze Müdürlüğü’nde görevlendirilmiş. Burada 2015 yılına kadar müze araştırmacısı ve arkeolog olarak çalışmış. 2015-2019 yılları arasında da Müze Müdürü olmuş. 

Görev süresince çalışma arkadaşlarıyla “Kocaeli Müzesi Çocuk Eğitim Atölyesi” nin kuruculuğunu yapmış. 24 ayı aşkın süre Kocaeli’de devam eden “Gezici Bavul Müze” projesini hayata geçirmiş. Nikomedia Kenti Batı Nekropolü Kurtarma Kazısı Başkanlığı'nı yürüten Gölcük, 2019 yılında Yunus Emre Enstitüsü Kültürel Diplomasi Akademisi'ne seçilmiş. 

2019 yılında Troya Müze Müdürlüğü'ne atanan Rıdvan Gölcük, yüksek lisansını Kocaeli Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nde “Kültürel Diplomasi Çerçevesinde Türkiye Europalia Sanat Festivallerinin Değerlendirilmesi” isimli teziyle tamamlamış. Gölcük'ün 2024 yılında Heyamola Yayınları’ndan çıkan "Kültürel Diplomasi ve Europalia Türkiye Sanat Festivalleri" adını taşıyan bir kitabı da bulunuyor. 

***

İzmir'in sanayi mirası: Un Fabrikası

Konak Umurbey Mahallesi Alsancak Liman Bölgesi'nde bulunan ve yıl sonuna kadar hizmete girmesi planlanan Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı'na ait müze binası 1895 yılında un fabrikası olarak inşa edilmiş. İlk sahibi Rum bir tüccar olan İzmir'in sanayi mirası yapılarından un fabrikası 1920’li yıllarda Rahmi Filibeli tarafından satın alınmış. Rahmi Filibeli 1941 yılında İngiltere’de bulunan Robinson Şirketi’ne bir proje yaptırarak fabrikayı modernize etmiş. (*)

Yapı 1980’li yıllarda tekrar yenilenmiş, ancak mevcut bacası yıkılmış. Bina bir dönem Tütünbank Emtia Deposu ve daha sonra Gazete Ege merkezi olarak kullanılmış. Yapı, gazetenin 1999 yılında yayın hayatına son vermesinin ardından 2002-2003 akademik yılında Yaşar Üniversitesi Alsancak Kampüsü olarak kullanılmaya başlanmış. 

Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı’na ait, “Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı” olarak tescillenen yapının 2014 yılında, müzeye dönüştürülmesi kararı alınmış. Rölöve, restitüsyon ve restorasyon proje çalışmaları 2017 yılında başlayan müzedeki çalışmalar 2022 yılında tamamlanmış.

* Kaynak: İzmir Endüstriyel Miras Envanteri /İzmir Kalkınma Ajansı (https://izka.org.tr/wp-content/uploads/2021/08/endustriyel-miras.pdf)