Katakekaumene 2024-05-15 16:36:40
Bu ilginç başlığı okuyunca bilmece çözeceğinizi ya da yeni bir tekerleme öğreneceğinizi mi zannettiniz? Öyleyse yanıldınız, çoğunuzun ilk kez duyduğunu düşündüğüm bu isim aslında bir yöreye ait ve iki bin yıl önce Strabon tarafından verilmiş bir ad. MÖ 64 - MS 24 yılları arasında yaşamış olan Amasyalı tarihçi, coğrafyacı ve filozof Strabon Manisa’nın Kula ve Salihli ilçelerini, Sandal, Gökçeören, Adala ve Gökeyüp beldelerini kapsayan geniş siyah volkanik araziyi görünce buraya "Yanık ülke" anlamına gelen "Catacecaumene" adını vermiş.
Ülkemizin en genç volkanik sahası olan bu bölge beş yüz, altı yüz, bin yıl önce lav püskürtmeye başlamış, yaklaşık onikibin yıl önce de son volkanik püskürmelerini yaşamış ve iki bin yıl önce yanık ülke olarak adlandırılmış.
Türkiye’ nin tek, Avrupa ve dünyanın sayılı jeoparklarından olan Kula Salihli Jeoparkı 2011 de kurulup, 2013 de UNESCO Jeoparklar Ağı'na alınmış.
2010 yılında bir Kula gezisi sırasında ilk kez kısa bir süre bu bölgeye uğramıştım. Ancak o zaman jeopark olarak düzenlenmemişti. Hepimiz gibi milli parklara aşinaydım ama Jeopark hakkında adının verdiği tahmin dışında pek bir fikrim yoktu. Hal böyle olunca yeniden gidip görmemek olmazdı.
Her ne kadar komşu Manisa’ nın ilçelerine gidecek olsak da bu alan için toplu taşıma aracı imkânı bulunmadığından biz yine bir grup arkadaş minibüs kiralayarak bölgeyi görmek ve fotoğraflamak için İzmir'den yola çıktık. Sabah yolda bir köy kahvesinde durarak yanımızda getirdiklerimizle kahvaltımızı yaptık, iki saati aşkın bir yolculukla Kula'nın merkezinden geçerek sonunda jeoparka vardık.
Parkı henüz gezip görmeden Strabon'un burası için iki bin yıl önce coğrafya kitabına yazdıklarına bakalım:
…bu sahayı geçtikten sonra Katakekaumene diyarına varılır. Bu memlekette, en kaliteli şaraplardan hiçbir eksiği olmayan "Katakekaumenit" şaraplarının üretildiği asmalardan başka tek bir ağaç bile yoktur. Toprağın yüzeyi bir tür külle kaplı olup dağ taş her yer ateşte yanmışçasına simsiyahtır. Sahada "Physse" başka bir deyişle "nefes alan delikler" olarak bilinen üç tane çukur vardır. Bunların üzerinde yer alan dik tepeler makul suretle yerin içinden püsküren kızgın kütlelerin birikmesi sonucu oluşmuşlardır…
Ve yerkürenin jeolojik, jeomorfolojik geçmişinin izlerine adım attık. Yanardağların yoğun volkanik faaliyetlerinden sonra akan lavlar yaklaşık otuz beş kilometrelik bir alana yayılmış. Bazalt kayalar, kayaçlar, çökeltiler, fosiller, mineraller, şistler, gnayslar. Tümünü bu yörede görebiliyorsunuz. İlk gittiğimde sağda solda katılaşmış toprak parçası gibi gelen alanı jeopark olarak düzenlendikten sonra bilinçli bir gözle gezdim.
Kula Divliti diye adlandırılan büyük yanardağları, daha küçük volkanları alanda düzenlemiş olan yürüyüş yollarını takip edip, tepeciklerin yanlarından yönelerek kaçırmadan gezebiliyorsunuz.
Üzerlerinde yürüdüğünüz kaya ve taş parçacıklarının bir volkandan püskürdüğünü düşünmek çok değişik bir his. Yerkürenin bağrından gelen iki yüz milyon yaşından daha eski bir geçmiş ile berabersiniz ve bu milyon yaşındaki taş kütlelerinin arasında kendine bir yaşam arayan rengârenk çiçekler. Zeminin o tatsız gri siyah tonunun üzerinde pembe pembe, sarı sarı size gülümsüyorlar, siz ise doğaya bir kez daha hayran oluyorsunuz. En keyiflisi, sizi kraterin ağzına yönlendiren ahşap köprü. Gördüğünüz kraterin bir zamanlar mağmadan yeryüzüne lavlar taşıdığını bilmek çok tuhaf.
İzmir - Ankara karayolundan geçerseniz, "Başınızı çevirip uzaktan da olsa buraya bir göz atın" derim. İçinde olup değişik peyzajı görmek ise bambaşka keyif, ücret ödemeden gireceğiniz bu parka neden uzaktan bakasınız ki? Gezimizi bitirip geç öğle yemeği için Kula'ya yöneldik. Kasaba merkezindeki nefis yöresel yemekler sunan lokantalarından birine oturduk.
Gezinin gününüzün tamamını kapsamadığını düşünüyorsanız siz de bizim gibi yapıp daha buradayken yüz yıllık tarihi evleri olan Kula'yı gezebilirsiniz ya da yolunuzun üstündeki Kuladokya'yı, Sart harabelerini, Salihli Kurşunlu Kaplıcaları'ndan birini ziyaret edebilirsiniz.
Bir drone alma hayalimi gerçekleştirdiğimde tekrar gelmek üzere gezilip görülecekler listemden adını silmeden buradan ayrıldım.
